Υπερ-Προπόνηση και Ανοσοποιητικό Σύστημα
Μαρία Θεοφανίδου M. Sc. *
Διακοπές… Ευκαιρία για περισσότερη γυμναστική και
δραστηριότητες που δε μπορεί να κάνει κάποιος τον υπόλοιπο καιρό…Και μετά από
δυο τρείς μέρες δεν αργεί να έρθει και το πρώτο κρύωμα, παρέα, με βήχα και πυρετό.
“Μα τι ατυχία”, σκέφτεται κανείς…Όμως μήπως δεν είναι τυχαίο τελικά; Μήπως το
παρακάνουμε;
Είναι γνωστό σε όλους ότι η συστηματική άσκηση, μέτριας
έντασης συνδέεται άμεσα με ένα δυνατό ανοσοποιητικό σύστημα, βελτιώνει το
μυοσκελετικό και το καρδιαγγειακό σύστημα, συντελεί στην καλύτερη ισορροπία και
συντονισμό του σώματος και γενικά τα
οφέλη είναι πολυάριθμα, σε όσους την ακολουθούν. Όμως το αρχάιο ρητό του Κλεόβουλου του Λίνδιου: “Παν μέτρον άριστον” έχει άμεση
εφαρμογή και σε αυτήν την περίπτωση.
Η άσκηση δεν είναι ένα αγαθό μόνο με πλεονεκτήματα. Υπάρχει ένα σημείο όπου το υγιές και το υπερβολικό γίνονται ένα και τότε ο μονος τρόπος να βελτιώσει κανείς την υγεία του, είναι να αθλείται λιγότερο. Υπαρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η πολλή άσκηση, υψηλής έντασης, ρίχνει σημαντικά το ανοσοποιητικό σύστημα και ακόμα ακόμα προκαλέι και ασθένειες.
Η άσκηση δεν είναι ένα αγαθό μόνο με πλεονεκτήματα. Υπάρχει ένα σημείο όπου το υγιές και το υπερβολικό γίνονται ένα και τότε ο μονος τρόπος να βελτιώσει κανείς την υγεία του, είναι να αθλείται λιγότερο. Υπαρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η πολλή άσκηση, υψηλής έντασης, ρίχνει σημαντικά το ανοσοποιητικό σύστημα και ακόμα ακόμα προκαλέι και ασθένειες.
Έρευνες έχουν αποδείξει ότι η άσκηση ενδυνάμωσης υψηλής
έντασης, πάνω από 90 λεπτά μπορεί να φέρει τους συμμετεχοντες σε ευάλωτη θέση
απέναντι σε ασθενειες ακόμα και για 72 ώρες μετά το πέρας αυτής. Τα ίδια
αποτελέσματα παρουσίασαν και άτομα που συμμετείχαν σε δραστηριότητες αντοχής,
όπως ο μαραθώνιος, η κολύμβηση και το τρίαθλο.
Ο μηχανισμός που προκαλεί αυτή την κατάσταση είναι ο εξής: Κατά τη διάρκεια της προπόνησης υψηλής έντασης, ο οργανισμός εχει την τάση να
εκκρίνει ορισμένες ορμόνες, οι οποίες προσωρινά ρίχνουν το ανοσοποιητικό
σύστημα. Η κορτιζόλη, η νορεπινεφρίνη
και η αδρεναλίνη, γνωστές και ως ορμόνές του στρες, ανεβάζουν την πίεση του
αίματος, τη χοληστερίνη και κατ΄επέκταση καταπιέζουν την ανοσία. Αθλητές
μεγάλων αποστάσεων, κολυμβητές και τριαθλητές έχουν την τάση να αρρωσταίνουν
συχνότερα, μετά από από κάποιο αγώνα, ή υπερπροπόνηση.
Όμως, τα παραπάνω
δεν εφαρμόζονται μόνο σε αθλητές, αλλά σε όλους όσοι συμμετέχουν σε κάποια
αθλητική δραστηριότητα. Για παράδειγμα, κάποιος, ο οποίος έτρεχε συστηματικά,
μετά σταμάτησε για 9 μήνες και αποφάσισε να επαλένθει, τρέχοντας με την ένταση
που συνήθιζε πριν σταματήσει, οι πιθανότητες να ασθενίσει είναι αρκετές. Η λύση σε αυτό το προβλήμα είναι να αφήνει ο αθλούμενος
το σώμα του να ξεκουραστεί επαρκώς μετά από συμμετοχή σε κάποια έντονη αθλητική
δραστηριότητα, ώστε να επανέλθει το ανοσοποιητικό του σύστημα στα φυσιολογικά
επίπεδα. Γενικά πρέπει να αποφεύγεται η άθληση, εάν κάποιος αισθάνεται ήδη
αδιαθετος. Στην περίπτωση του κοινού κρυολογήματος, η ελαφριά άσκηση
(περπατημα), μπορεί να βοηθήσει σε ταχύτερη ανάρρωση. Η υψηλής έντασης άσκηση,
το μόνο που θα κάνει, είναι να χειροτερέψει την κατάσταση και να μεγαλώσει το
χρόνο ανάρρωσης.
Ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο για την αποφυγή ασθενειών
και καταπόνησης, είναι καποιος να αυξάνει σταδιακά την ένταση και το χρόνο της
προπόνησής του, ώστε να προσαρμοστεί καλύτερα το ανοσοποιητικό του σύστημα. Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με ισορροπημένη διατροφή,
επαρκή καθημερινό ύπνο και ελάττωση των
στρεσογόνων παραγόντων μπορουν να
αποτρέψουν, να γίνει η άθληση, από φυσικό φάρμακο για τον οργανισμό, αιτία για
καταναλάνωση φαρμάκων.
Θεοφανίδου Μαρία Μ. Sc.
Καθηγήτρια Ειδικής Φυσικής Αγωγής
Πηγές:
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:
Η κ. Θεοφανίδου Μαρία είναι Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής, απόφοιτη του Τ.Ε.Φ.Α.Α. Α.Π.Θ., ειδικευμένη στην Ειδική Φυσική Αγωγή - Θεραπευτική Γυμναστική και κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στην Φυσική Δραστηριότητα σε Ειδικούς πληθυσμούς. Ζει και εργάζεται μόνιμα στο Miami Beach, FL, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Contact: gymaraki@hotmail.com
Η κ. Θεοφανίδου Μαρία είναι Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής, απόφοιτη του Τ.Ε.Φ.Α.Α. Α.Π.Θ., ειδικευμένη στην Ειδική Φυσική Αγωγή - Θεραπευτική Γυμναστική και κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στην Φυσική Δραστηριότητα σε Ειδικούς πληθυσμούς. Ζει και εργάζεται μόνιμα στο Miami Beach, FL, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Contact: gymaraki@hotmail.com
Άρθρα της ίδιας στην ιστοσελίδα μας:
Potential Adverse Biological Effects of Excessive Exercise and Overtraining Among Healthy Individuals.
ΑπάντησηΔιαγραφήSource: Acta Medica Martiniana . Dec2014, Vol. 14 Issue 3, p5-12. 8p.
Author(s): Delimaris, Ioannis
---
Background. A growing body of research has investigated the potential health risks of excessive exercise on human health. There is now a clear need for an up-to-date, critical synthesis of reliable findings on this topic. Objective. To determine the potential adverse biological effects of excessive exercise and overtraining among - initially - healthy men and women. Design. Brief review. Material and method. In order to identify relevant studies, the electronic database Medline was searched using the following terms/key words: 'excessive exercise' OR 'overtraining'' AND 'adverse effects'. Studies had to: a) be written in English, b) published from January 1980- March 2014, and c) involve healthy men and women (individuals with no pre-existing medical conditions). Results and discussion. The main adverse effects associated with excessive exercise and overtraining among healthy individuals were musculoskeletal injuries, adverse cardiovascular effects, exercise-induced muscle damage, exerciserelated alterations of immunity, exercise-related reproductive dysfunction, chronic negative energy balance, osteoporosis, and sleep disorders. Conclusions. The findings of the present study suggest that excessive exercise and overtraining can have serious health consequences. Sports physicians, trainers and health educators should be aware of these risks and advise the people accordingly. Further research needs to be carried out in this area, including high quality trials.