Το Σχολείο ως φορέας Αγωγής και Προαγωγής της Υγείας

   Το Σχολείο ως φορέας Αγωγής και Προαγωγής της Υγείας 

 

 *Δρ. Χριστόδουλος Αντώνιος, M.Sc., Ph.D.

Ερευνητικά δεδομένα από διάφορες χώρες επιβεβαιώνουν με τον πλέον κατηγορηματικό  τρόπο ότι η συχνότητα της παιδικής παχυσαρκίας παρουσιάζει ανησυχητική αύξηση παγκοσμίως. Ένα στα δέκα περίπου παιδιά στον κόσμο είναι υπέρβαρο. Ο αριθμός των υπέρβαρων παιδιών στην Ευρώπη αναμένεται να παρουσιάσει αύξηση με ρυθμό 1,3 εκατομμύρια παιδιά ανά έτος, εκ των οποίων >300.000 θα γίνονται παχύσαρκα. Στη χώρα μας περίπου 4 στα 10 παιδιά έχουν πρόβλημα βάρους. Τη δεκαετία 1997-2007 το ποσοστό της παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα αυξήθηκε από ~8% σε ~12%, γεγονός που σημαίνει ότι σ’ αυτό το χρονικό διάστημα περίπου 60.000 παιδιά έγιναν παχύσαρκα και δηλώνει την ανάγκη λήψης άμεσων και αποτελεσματικών μέτρων σε εθνικό επίπεδο.

Σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της παχυσαρκίας, εκτός από το ισχυρό γενετικό υπόβαθρο, διαδραματίζει η μειωμένη φυσική δραστηριότητα. Προκειμένου να αποκομίζουν ευεργετικά οφέλη για την υγεία τους, τα παιδιά θα πρέπει να συμμετέχουν καθημερινά σε φυσικές δραστηριότητες τουλάχιστον για 60 min. Ωστόσο, φαίνεται ότι ένα σημαντικό ποσοστό παιδιών δεν εκπληρώνουν τη συγκεκριμένη οδηγία, καθώς οι πολυάριθμες ενδοσχολικές και εξωσχολικές ακαδημαϊκές δραστηριότητες έχουν συρρικνώσει δραματικά τον ελεύθερο χρόνο τους, επιβάλλοντάς τους ένα είδος "κινητικής αιχμαλωσίας".

Τα παιδιά περνούν ένα μεγάλο μέρος της ημέρας και ένα σημαντικό διάστημα της ζωής τους στο σχολείο. Επομένως θα μπορούσε το 50% τουλάχιστον της απαραίτητης καθημερινής φυσικής δραστηριότητας να προσφέρεται στο σχολείο, μέσα από το μάθημα της φυσικής αγωγής. Με καθημερινή, ποιοτική φυσική αγωγή, το σχολείο μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας. Επιπλέον, με την εφαρμογή προγραμμάτων Αγωγής Υγείας στο σχολικό περιβάλλον, μπορούν να καλλιεργηθούν στάσεις και να διαμορφωθούν συμπεριφορές θετικές προς τη δια βίου άσκηση, οι οποίες θα προασπίσουν την υγεία των παιδιών μακροπρόθεσμα. Με τον τρόπο αυτό το σχολείο μπορεί να καταστεί σημαντικός φορέας αγωγής και προαγωγής της υγείας των παιδιών.

Με απώτερο στόχο την προσαρμογή του σχολείου στη σύγχρονη κοινωνικοοικονομική πραγματικότητα και την ποιοτική αναβάθμιση της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, το Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων προχώρησε τη φετινή σχολική χρονιά 2010-11 στην εφαρμογή ενός ενιαίου αναμορφωμένου εκπαιδευτικού προγράμματος σε 800 δημοτικά σχολεία της χώρας. Το ωρολόγιο πρόγραμμα στα σχολεία αυτά περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το διπλασιασμό των ωρών σχολικής φυσικής αγωγής στις πρώτες τέσσερις τάξεις του Δημοτικού (από 2 σε 4 ώρες την εβδομάδα) και την υποχρεωτική εφαρμογή προγραμμάτων Αγωγής Υγείας από την Α΄ έως την Γ΄ τάξη. Οι δύο αυτές σημαντικές αλλαγές αποτελούν ένα ουσιαστικό βήμα στην κατεύθυνση της προαγωγής της υγείας των παιδιών. Ωστόσο, βασική προϋπόθεση προκειμένου το βήμα αυτό να μη μείνει μετέωρο, είναι να συνοδευτεί από κατάλληλα μέτρα και δράσεις, που θα διασφαλίσουν την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει μεταξύ άλλων: 

• Να σχεδιαστεί και να εφαρμοστεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, ιδιαίτερα εκείνων που δεν διαθέτουν την απαραίτητη εμπειρία διδασκαλίας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, με έμφαση σε συμμετοχικές και διαθεματικές μεθόδους διδασκαλίας. 
• Να εξασφαλιστεί η έγκαιρη στελέχωση των σχολικών μονάδων με εκπαιδευτικούς φυσικής αγωγής.
•  Να γίνουν  προσπάθειες βελτίωσης της υλικοτεχνικής υποδομής των σχολείων. 
• Να ενισχυθεί ο ρόλος των υπευθύνων Αγωγής Υγείας και οι διευθύνσεις εκπαίδευσης να εφοδιαστούν με επαρκές εκπαιδευτικό υλικό για την υποστήριξη των προγραμμάτων αγωγής υγείας.

Συνοψίζοντας, το σχολείο μπορεί να δράσει αποτελεσματικά ενάντια στην παιδική παχυσαρκία και να θωρακίσει την υγεία των μαθητών, μέσα από την ουσιαστική, ποιοτική αναβάθμιση της φυσικής αγωγής και του θεσμού της Αγωγής Υγείας. Και βέβαια, προασπίζοντας την υγεία των σημερινών μαθητών, διασφαλίζουμε την υγεία και την ποιότητα ζωής της επόμενης γενιάς, των μελλοντικών πολιτών της χώρας. Κι αυτή είναι αναμφισβήτητα η πιο σίγουρη και αποδοτική επένδυση για το αύριο.

Σας άρεσε το άρθρο; Μοιραστείτε το 

Βρείτε μας και στο facebook !

Tο άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Περιοδικό "Στους Ρυθμούς της Καρδιάς" του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας, Τόμος 19, Τεύχος 224, Δεκέμβριος 2010.

Το πλήρες τεύχος του περιοδικού μπορείτε να το βρείτε εδώ.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα:

 Ο Δρ. Αντώνιος Χριστόδουλος είναι Καθηγητής Φυσικής Αγωγής, απόφοιτος του Τ.Ε.Φ.Α.Α. Δ.Π.Θ. με Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (M.Sc.) στην "Πρόληψη και Αποκατάσταση μέσω Άσκησης" από το Πανεπιστήμιο Ρουρ της Γερμανίας. Επέστρεψε στο Τ.Ε.Φ.Α.Α. Δ.Π.Θ για το Διδακτορικό του (Ph.D.) στον τομέα "Άσκηση και Ποιότητα Ζωής". 

 Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην επίδραση της άσκησης και της διατροφής στην καρδιαγγειακή υγεία των παιδιών και την πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας, με αρκετές δημοσιεύσεις σε ελληνικά και ξένα επιστημονικά περιοδικά. 

 Διορίστηκε στην Α/θμια Εκπ/ση το 2001. Από το 2008 έως το 2011 διετέλεσε Υπεύθυνος Αγωγής Υγείας στη Δ/νση Α/θμιας Εκπ/σης Ανατολικής Αττικής, ενώ τη διετία 2010-2012 ήταν εθελοντής Πρεσβευτής της δράσης eTwinning στην Αττική. Από το 2011 είναι Διευθυντής στο Δημοτικό Σχολείο Πολυδενδρίου Αν. Αττικής.
Επίσης είναι διεθνής διαιτητής στο παραολυμπιακό άθλημα του γκόλμπολ και κριτής-αξιολογητής άρθρων σε ελληνικά και ξένα επιστημονικά περιοδικά.

Κατάγεται από την Κρανιά Ελασσόνας και είναι παντρεμένος και πατέρας δυό παιδιών.

Contact:  
email: axristod@sch.gr 
  web: http://users.sch.gr/axristod/