Εγκυμοσύνη και Άσκηση

Εγκυμοσύνη και Άσκηση

 

 

Η περίοδος της εγκυμοσύνης είναι από τις πιο σημαντικές και συναισθηματικά έντονες στη ζωή κάθε γυναίκας. Το να μεγαλώνει και να αναπτύσσεται μια ζωή μέσα στα σπλάχνα, είναι ένα συναίσθημα που δύσκολα μπορεί να αποτυπωθεί με λόγια και θα πρέπει κανείς να το βιώσει για να το καταλάβει.Στις μέρες μας, τα θέματα που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη φαίνονται να έχουν εξαντληθεί. Επιστημονικά βιβλία και άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά για τους ειδικούς, ενημερωτικά φυλλάδια, περιοδικά και ταινίες για τους μη ειδικούς, υποψήφιους γονείς, έρχονται να πλαισιώσουν τις ήδη γνωστές θεωρητικές γνώσεις που περνάνε από μητέρα σε κόρη χρόνια τώρα. 


  Η αλήθεια είναι όμως, ότι η καλπάζουσα πρόοδος της ιατρικής επιστήμης καθιστούν την εγκυμοσύνη και τον τοκετό ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και πάντα επίκαιρα γεγονότα. Το γεγονός αυτό, έχει μεγάλη σημασία για τις ζωές των υποψήφιων γονέων και όλους όσους σχετίζονται με την οικογένεια. Μεγαλύτερη σημασία έχει όμως για τον άνθρωπο που σχετίζεται άμεσα μαζί του. Τη γυναίκα, που σε λίγους μήνες θα γίνει μητέρα, ολοκληρωμένη γυναίκα σε μια ολοκληρωμένη οικογένεια. 

Η ιατρική πρόοδος, προσφέρει πολλά στις έγκυες γυναίκες και δεν αφήνει απορίες και αμφιβολίες για τυχόν επιπλοκές που θα προκύψουν. Ωστόσο, πολύ συχνά, οι αντικρουόμενες απόψεις σχετικά με την ασφάλεια της μέλλουσας μητέρας, τροφοδοτούν σκέψεις και φοβίες κατά πόσο θα είναι φυσιολογική η εγκυμοσύνη και ο τοκετός.
Η εγκυμοσύνη και ο τοκετός αποτελούν φυσιολογικές λειτουργίες και έτσι θα πρέπει να παραμείνουν, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι μέλλοντες γονείς δεν μπορούν να «δανειστούν» βοήθεια από τη σύγχρονα μέσα και να μείνουν ανενεργοί. Με άλλα λόγια, μπορούν με φυσικά μέσα να αντιμετωπίσουν όλες τις ψυχικές και σωματικές αλλαγές και αντιδράσεις του σώματος της γυναίκας. Η απάντηση είναι σύντομη, περιεκτική και εύκολα κατανοητή: σωματική άσκηση, κίνηση, αθλητισμός και κάθε είδους φυσική δραστηριότητα, ακόμα και κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης. Πολλοί αναρωτιούνται, γιατί; Διότι, η εγκυμοσύνη, ο τοκετός και η περίοδος θηλασμού, απαιτούν από το σώμα της γυναίκας σκληρότερη εργασία και για το λόγο αυτό, το σώμα πρέπει να είναι προετοιμασμένο κατάλληλα. Η σωματική άσκηση κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης είναι επιβεβλημένη και είναι απαραίτητη να γίνεται εφόσον η εγκυμοσύνη εξελίσσεται φυσιολογικά. 

      Η σημαντικότητα του θέματος δεν άφησε αδιάφορους τους ερευνητές και τους επιστήμονες του ιατρικού και αθλητικού χώρου. Η σύγχρονη βιβλιογραφία, μας παρέχει πλούσιο υλικό για τη χρησιμότητα της σωματικής άσκησης και της φυσικής δραστηριότητας στη γυναίκα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, είναι γεγονός πως κάθε γυναίκα, όπως άλλωστε και κάθε άνθρωπος, ως διαφορετικός οργανισμός και προσωπικότητα, χρειάζεται διαφορετικά προγράμματα για τις προσαρμογές από τις μεταβολές που θα προκύψουν. Η γενίκευση των προγραμμάτων άσκησης και των κανόνων διατροφής και συμπεριφοράς, μπορεί να προσφέρουν μια κατευθυντήρια γραμμή, αλλά δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν για όλες τις γυναίκες. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο η ανάπτυξη του συγκεκριμένου θέματος είναι άκρως σημαντική και ενδιαφέρουσα, γιατί επιχειρεί να προσφέρει βοήθεια και οδηγίες μέσω των πρακτικών εφαρμογών που θα αναπτυχθούν και θα αναλυθούν παρακάτω. Στόχος είναι, να γίνει η ιδέα της σωματικής άσκησης στην εγκυμοσύνη κατανοητή και η σημασία της δια βίου άσκησης πριν και μετά από αυτήν, συνειδητή αντίληψη για κάθε γυναίκα. Εν κατακλείδι, μπορούμε να πούμε, ότι η περίοδος της εγκυμοσύνης δεν είναι απλά μια περίοδος αναμονής για τη γέννηση του παιδιού. Είναι μια περίοδος μεταβολών στο σώμα και στα συναισθήματα που μπορεί να μην βρεθεί ευκαιρία να τα νιώσει μια γυναίκα για δεύτερη φορά. Για αυτόν ακριβώς το λόγο της προτρέπουμε να την απολαύσει.

    Η έλλειψη επαρκούς φυσικής άσκησης και δραστηριότητας, όπως επίσης και η κακή διατροφή, έχουν επηρεάσει την υγεία του σύγχρονου ανθρώπου. Δεδομένα από επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι η σωματική άσκηση επηρεάζει θετικά την υγεία του πληθυσμού, προσφέροντας σε πολλές περιπτώσεις προϋποθέσεις μακροβιότητας.
         Από τα αρχαία χρόνια είναι γνωστή η σημασία της άσκησης στην υγεία, κάτι το οποίο επισημαίνεται στα κείμενα των αρχαίων φιλοσόφων που έχουν σωθεί στις μέρες μας. Η κάθε είδους άσκηση και φυσική δραστηριότητα είναι ένα μέσον διατήρησης της υγείας και αύξησης της πνευματικής απόδοσης. Με λίγα λόγια, άσκηση χρειάζεται μεταξύ άλλων, για την διατήρηση της υγείας, για την αποδοτικότητα στην πνευματική εργασία, για την απαλλαγή από το στρες και το άγχος, για τη σωστή διάπλαση και εμφάνιση και μαζί με την κατάλληλη διατροφή, για την διατήρηση του μυϊκού ιστού.
    Η άσκηση, εφόσον γίνεται με μέτρο και με το σωστό τρόπο, προσφέρει ευεργετικά αποτελέσματα στον άνθρωπο, σε όλες τις περιόδους της ζωής του. Στο παιδί και στον έφηβο, στη γυναικά, στα άτομα της τρίτης ηλικίας, όπως επίσης στα άτομα που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις, στα άτομα με σωματική ή πνευματική αναπηρία, σε άτομα που βρίσκονται σε φάση αποκατάστασης από τραυματισμό ή καρδιαγγειακά επεισόδια και στα άτομα με αισθητηριακές δυσλειτουργίες και αναπηρίες (κώφωση, τύφλωση).
     Ειδικά για τα κορίτσια της προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας και τις γυναίκες, οι οποίες βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία, η άσκηση δεν είναι δυνατόν να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη τους, εφόσον ασκούνται χωρίς υπερβολές, κάτι το οποίο συμβαίνει στην πλειοψηφία τους. Στις αθλήτριες επιτρέπεται η προπόνηση με βάρη χωρίς να υπάρχει κίνδυνος μυϊκής υπερτροφίας, αν η ένταση της κυμαίνεται μέσα στα φυσιολογικά πλαίσια.. Η παρουσία της έμμηνου ρύσης, συνήθως δεν επηρεάζει την απόδοση κατά την διάρκεια της φυσικής δραστηριότητας. Επίσης πρέπει να επισημανθεί, ότι η άσκηση στη γυναίκα, προσφέρει εκτός των άλλων, ψυχοσωματική καλλιέργεια, αυτοπεποίθηση, αγάπη για τις υγιεινές συνήθειες και τον φυσικό τρόπο ζωής (Τσιλιγκίρογλου-Φαχαντίδου, 1991).

     Η περίοδος της εγκυμοσύνης, είναι μια από τις σημαντικότερες στιγμές στη ζωή της κάθε γυναίκας. Είναι μια περίοδος κατά την οποία το σώμα της γυναίκας μεταβάλλεται ποικιλοτρόπως και οφείλει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Μερικές από τις σωματικές μεταβολές αυτές είναι η σημαντική αύξηση του σωματικού βάρους, η διόγκωση του στήθους, το πρήξιμο των ποδιών και οι αλλαγές στις κυρτότητες της σπονδυλικής στήλης. Αλλαγές συμβαίνουν και στη φυσιολογία της γυναίκας, με μεταβολές στις τιμές των ορμονών και των ανόργανων συστατικών του αίματος καθώς επίσης και στις διατροφικές συνήθειες της με την απότομη αύξηση των θερμιδικών αναγκών. Οι αλλαγές αυτές είναι προσωρινές, διαρκούν μόνο κατά την διάρκεια της κύησης και λίγους μήνες αργότερα κατά την περίοδο του θηλασμού και σταδιακά, το σώμα της γυναίκας επανέρχεται στην κατάσταση που βρισκόταν πριν  την εγκυμοσύνη (Dressendorfer, 1978).  
     Η σωματική άσκηση και κάθε είδους φυσική δραστηριότητα, κατά την περίοδο αυτή, ενδείκνυται και επιβάλλεται, γιατί όπως είναι φυσικό, οι μεταβολές στο σώμα της γυναίκας χρειάζονται αντισταθμιστικές στρατηγικές που θα βοηθήσουν να αντεπεξέλθει στις δυσκολίες που θα προκύψουν. Η σωματική άσκηση κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, έχει σκοπό να ενισχύσει τον μυϊκό τόνο των περιοχών εκείνων του μυϊκού συστήματος που συμμετέχουν στον τοκετό. Δεδομένου ότι κάθε γυναίκα είναι διαφορετική, οι τεχνικές γύμνασης και χαλάρωσης και ο ρυθμός άσκησης είναι ξεχωριστός για κάθε γυναίκα (Work, 1989).
     Σε γενικές γραμμές, η μυϊκή προσπάθεια πρέπει να αυξάνεται προοδευτικά και να είναι ανάλογη με το επίπεδο προπόνησης που θα επιτύχει κάθε γυναίκα. Οι σωματικές ασκήσεις θα πρέπει απαραίτητα να συνοδεύονται από τις κατάλληλες αναπνευστικές ασκήσεις. Το κατάλληλο ασκησιολόγιο και οι τεχνικές άσκησης που χρησιμοποιούνται, θα αναφερθούν και θα αναλυθούν διεξοδικότερα στα κεφάλαια που θα ακολουθήσουν.

Βιβλιογραφία: 

• Dressendorfer, H. (1978). Physical training during pregnancy and lactation. Physician Sportsmed 6(2): 74-80. 
• Work, J.A. (1989): Is weight training safe during pregnancy? Physician Sportsmed 17: 257.
• Τσιλιγκίρογλου-Φαχαντίδου, Α. (1991). Υγιεινή. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.

Καραϊωσήφ Αλέξανδρος M. Res.

"Εν Σώματι Υγιεί" - ΒΕΡΟΙΑ 

Σας άρεσε; Μοιραστείτε το!! 
 

Διαβάστε σχετικά άρθρα: 

 Aqua Yoga για εγκύους

Μητρότητα και Άσκηση