Προσαρμοσμένη Φυσική Δραστηριότητα – Προσαρμοσμένος Αθλητισμός

Προσαρμοσμένη Φυσική Δραστηριότητα – Προσαρμοσμένος Αθλητισμός

 Καραϊωσή Αλέξανδρος Μ. Res.*

Καθηγητής Ειδικής Φ.Α. - Προπονητής Αθλητών μεΑ

      Ο όρος Προσαρμοσμένη Φυσική Δραστηριότητα (ΠΦΔ) χρησιμοποιείται από το 1973, έτος κατά το οποίο ιδρύθηκε η Διεθνής Ομοσπονδία ΠΦΔ (IFAPA – International Federation of Adapted Physical Activity).  Η ΠΦΔ αναφέρεται στην κίνηση, την σωματική δραστηριότητα και τα αγωνίσματα, στα οποία ειδική έμφαση δίνεται στα ενδιαφέροντα και τις ικανότητες των ειδικών πληθυσμών, όπως ανάπηροι, άρρωστοι και ηλικιωμένοι. Στόχος της ΠΦΔ είναι να ενθαρρύνονται όλα τα άτομα με αναπηρίες να συμμετέχουν σε φυσική δραστηριότητα σε τακτά διαστήματα κατά την διάρκεια της ζωής τους.

     Πρόκειται για φυσική δραστηριότητα ως μέσο αναψυχής, άθλησης, θεραπείας, καλής Φυσικής Κατάστασης ή έκφρασης. Η ΠΦΔ αναπτύσσεται και εκτελείται με τις απαιτούμενες κατά περίσταση προσαρμογές των ασκήσεων, του κινητικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, του εξοπλισμού και των κανόνων/κανονισμών. Αντίστοιχη της ΠΦΔ στο σχολικό περιβάλλον, είναι η Προσαρμοσμένη Φυσική Αγωγή, όπου γίνονται όλες οι απαραίτητες ενέργειες για την ασφαλή συμμετοχή των μαθητών που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, κινητικής ή / και αισθητηριακής αναπηρίας. Στόχος της ΠΦΑ είναι να συμμετέχουν όλοι ανεξαιρέτως οι μαθητές στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής.

      Με άλλα λόγια μπορούμε να πούμε ότι η ΠΦΔ είναι η τέχνη και η εξειδίκευση του να διαχειρίζεσαι προσωπικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες προωθώντας τη συμμετοχή ατόμων με αναπηρίες στη φυσική αγωγή. Σχετικές με την ΠΦΔ επιστήμες είναι η Βιοκινητική Αθλητική Ψυχολογία & Αθλητική Κοινωνιολογία η Εργοφυσιολογία  και η Κινητική Συμπεριφορά.

    Ο οργανωμένος αθλητισμός για Άτομα με Αναπηρία ονομάζεται Προσαρμοσμένος Αθλητισμός και χωρίζεται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες ανάλογα με το είδος της αναπηρίας:

1. Κινητικές Αναπηρίες και Τύφλωση (Παραολυμπικός Αγωνιστικός Αθλητισμός) που έχει καθαρά ανταγωνιστικό χαρακτήρα, 
2. Νοητικές Αναπηρίες (Special Olympics), όπου έχουμε αγώνες χωρίς ανταγωνιστικό χαρακτήρα, αλλά γίνονται μόνο για τη χαρά της συμμετοχής και την κοινωνικοποίηση των αθλητών με νοητικές αναπηρίες 
3. Κώφωση, που σκοπός είναι η ηθική εξύψωση των νέων κωφών που έχουν έφεση για άθληση, η ανάπτυξη του πνεύματος, της συναδελφοσύνης και αλληλεγγύης μεταξύ τους, η απόκτηση και τελειοποίηση των φυσικών τους ικανοτήτων και η ανάπτυξή τους κοινωνικά, πολιτιστικά και μορφωτικά.

     Κάθε μια από τις παραπάνω κατηγορίες έχει τη δική της ξεχωριστή ιστορία, οργάνωση, πρόγραμμα ανταγωνισμού και προσέγγισης για τον αθλητισμό.

      Εύλογα θα αναρωτηθεί κάποιος που βρίσκεται έξω από τον χώρο της αναπηρίας, γιατί ένα Άτομο με Αναπηρία, εκτός από την δύσκολη καθημερινότητα που βιώνει, να ασχοληθεί και με τον αθλητισμό, ο οποίος αν μιλάμε για ανταγωνιστικό αθλητισμό, έχει σχεδόν τις ίδιες απαιτήσεις και δυσκολίες με τον πρωταθλητισμό των αρτιμελών αθλητών; Μέσω του αθλητισμού, πέρα από τα οφέλη στην σωματική και ψυχική υγεία, την βελτίωση της φυσικής τους κατάστασης και της ποιότητας ζωής τους, τα ΑμεΑ έχουν μια πολύ καλή ευκαιρία για ένταξη ή επανένταξη στην κοινωνία και τις κοινωνικές δομές του τόπου που ζουν, βγαίνοντας από το σπίτι όπου περνούν τις περισσότερες ώρες, όχι από επιλογή τους, αλλά κυρίως λόγω της έλλειψης υποδομής και προσβασιμότητας και να αποκτήσουν ίσες ευκαιρίες άσκησης, άθλησης και επαγγελματικής αποκατάστασης. Πεποίθησή μας είναι ότι μέσω του οργανωμένου αθλητισμού, όλα αυτά μπορούν να συμβούν, με το σκεπτικό τα ΑμεΑ βρίσκουν διέξοδο στην δύσκολη καθημερινότητά τους και μπορούν να κάνουν πράγματα που υπό άλλες συνθήκες θα τους φαινόταν αδιανόητο.    

       Όσον αφορά τα αθλήματα που μπορούν να συμμετέχουν τα Άτομα με Αναπηρία, δεν είναι λίγα. Σχεδόν όλα τα γνωστά Ολυμπιακά Αθλήματα, με τις αντίστοιχες προσαρμογές στους κανονισμούς, στα γήπεδα και στον εξοπλισμό και τις πολλές κατηγορίες ανάλογα με το είδος της αναπηρίας π.χ. ατομικά αθλήματα όπως Κλασσικός Αθλητισμός, Κολύμβηση, ομαδικά αθλήματα όπως Πετοσφαίριση Καθιστών, Καλαθοσφαίριση σε Αμαξίδιο, Ποδόσφαιρο Τυφλών και αμιγώς παραολυμπιακά αθλήματα όπως Γκόλμπολ (άθλημα τυφλών) και το Mπότσια.

ΚαραϊωσήφΑλέξανδρος M. Res.

Καθηγητής Ειδικής Φυσικής Αγωγής

Προπονητής Αθλητών μεΑ

Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό "Στους Ρυθμούς της Καρδιάς" του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας (Τεύχος 24, Τόμος 249: Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2015, Σελ.14).

Μπορείτε να βρείτε και να κατεβάσετε το άρθρο ΕΔΩ