3 έξυπνοι τρόποι για να χάσεις βάρος με τη βοήθεια των Συμπεριφορικών Οικονομικών

3 Έξυπνοι Τρόποι για να Χάσεις Βάρος 

με τη Βοήθεια των Συμπεριφορικών Οικονομικών

   Η παχυσαρκία είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, που αυξάνεται ραγδαία τις τελευταίες δεκαετίες. Σύμφωνα με την ετήσια δημοσίευση του OECD (2017: 2), περισσότεροι από ένας στους δύο εφήβους και σχεδόν ένα στα έξι παιδιά είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα στις χώρες του OECD. Δυστυχώς, ο αριθμός των παχύσαρκων ανθρώπων αναμένεται να αυξηθεί μέχρι το 2030. Ορισμένες χώρες τα τελευταία χρόνια προσπαθούν να καταπολεμήσουν την παχυσαρκία επιβάλλοντας διάφορες δημοσιονομικές πολιτικές. 

   Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το φορολογικό μέτρο που oνομάζεται δημόσιος «φόρος υγείας» (Wright, Smith και Hellowell 2017: 1). Οι κυβερνήσεις τοποθετούν “φόρους υγείας” σε προϊόντα που βλάπτουν τη δημόσια υγεία, για παράδειγμα το αλκοόλ. Άλλες χώρες χρηματοδότησαν εκστρατείες ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με την υγιεινή διατροφή. Ωστόσο, οι περισσότερες από αυτές τις πολιτικές φαίνεται να είναι ελαφρώς αποτελεσματικές ή αναποτελεσματικές.

Κατά την άποψη των Συμπεριφορικών Οικονομολόγων, η αποτυχία τους έγκειται στο γεγονός ότι υποθέτουν ότι οι πολίτες συμπεριφέρονται με απόλυτη λογική, έχουν υψηλό επίπεδο αυτοελέγχου και ακολουθούν το καλύτερο για τη μακροχρόνια υγεία τους. Ως καταναλωτές, οι άνθρωποι, με πλήρη  επίγνωση των πράξεών τους, υποτίθεται ότι διαλέγουν τις τροφές που είναι οι καλύτερες για τη μακροπρόθεσμη ευημερία τους. 

   Δυστυχώς όμως, η διατροφική συμπεριφορά των ανθρώπων συνήθως φαίνεται να είναι ασυμβίβαστη με το ορθολογικό μοντέλο της παραδοσιακής οικονομικής θεωρίας. Στην πραγματικότητα, οι καταναλωτές λαμβάνουν αποφάσεις για τη διατροφή τους, ακολουθώντας συγκεκριμένα πρότυπα συμπεριφοράς, τα οποία διευκολύνουν την επεξεργασία της πληθώρας των πληροφοριών που δέχονται. Τα πρότυπα αυτά είναι συνήθως ευρετικοί κανόνες. Έτσι, παρεκκλίνουν απο το να τρώνε ισορροπημένα και υγιή γεύματα. Γιατί οι άνθρωποι επιλέγουν να καταναλώνουν τρόφιμα που παρεμποδίζουν τη μακροχρόνια ευεξία τους? Πώς μπορούν τα συμπεριφορικά οικονομικά να συμβάλλουν στην εξάλειψη των ανθυγιεινών διατροφικών επιλογών; 

   Τα Συμπεριφορικά Οικονομικά μπορούν να καταπολεμήσουν τις φτωχές διατροφικές επιλογές παρεμβαίνοντας διακριτικά με «νύγματα», που θα μπορούσαν έμμεσα να παροτρύνουν τους ανθρώπους για πιο υγιεινές επιλογές γεύματος. Ο βασικός σκοπός των μικροσκοπικών αυτών παρεμβάσεων είναι  να υποκινήσουν με πλάγιο τρόπο τους ανθρώπους να αποφύγουν τις διατροφικές επιλογές που παρεμποδίζουν την ευημερία τους μακροπρόθεσμα. Ο κατάλληλος σχεδιασμός συμπεριφοράς θα μπορούσε να περιορίσει έμμεσα την ευελιξία επιλογής των δυνατοτήτων επιλογής, προωθώντας εμμέσως τα επιθυμητά. Όταν σχεδιάζουμε ένα «νύγμα», η ελευθερία των επιλογών διατηρείται. Μόνο η αρχιτεκτονική των επιλογών μεταβάλλεται, ώστε να καθοδηγήσει τη διαμόρφωση των συνηθειών μας προς τις πιο υγιεινές επιλογές.

Παρακάτω μπορείτε να δείτε τρία έξυπνα “νύγματα” που έχουν αποδειχθεί πειραματικά ότι θα μπορούσαν να είναι αποτελεσματικά για  να χάσετε βάρος:

1. Τοποθετήστε τις υγιεινές επιλογές μπροστά

Εάν το πρώτο πράγμα που μπορείτε να δείτε όταν ανοίγετετο ψυγείο σας είναι τα φρούτα, τα λαχανικά και τα φρέσκα γιαούρτια αντί για σοκολάτες ή κρέμες υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη, ίσως είναι πιθανότερο ότι θα καταναλώσετε υγιεινά τρόφιμα όταν φτάνετε σπίτι μετά από μια κουραστική μέρα.

2. Χρησιμοποιήστε μικρότερα πιάτα

Πάντα απολαμβάνουμε να τρώμε όλη τη μερίδα που έχουμεμπροστά μας. Όσο μικρότερo είναι το πιάτο μας, τόσο λιγότερες θερμίδες θα καταναλώσουμε, τόσο πιο γρήγορα θα χάσουμε βάρος.

3. Προετοιμαστείτε εκ των προτέρων

Το να μαγειρεύετε κάποιο υγιεινό φαγητό στο σπίτι για νατο πάρετε μαζί σας την επόμενη μέρα στη δουλειά θα σας προστατέψει από το να τρώτε ανθυγιεινά γλυκά που οι συνάδελφοί σας μπορεί να σας προσφέρουν στη δουλειά ή από υπερκατανάλωση φαγητού όταν επιστρέψετε σπίτι.

H αβεβαιότητα και πολυπλοκότητα της σημερινής κοινωνίας οδηγεί τον σύγχρονο άνθρωπο σε έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής. Αλλά τα Συμπεριφορικά Οικονομικά είναι εδώ για να σας βοηθήσουν να χάσετε βάρος και να βελτιώσετε την υγεία σας!

Βιβλιογραφία

• Gomez, P. (2012), ‘Common biases and heuristics in nutritional quality judgments: a qualitative exploration’, Internation Journal of Consumer Studies 37, 152-158. 
• Heiner, R. A. (1983), ‘The origins of predictable behavior’, American Economic Re-view 73(4), 560-595. 
• Hellowell, M., K.E. Smith and A. Wright (2017), ‘Policy lessons from health taxes: a systematic review of empirical studies.’, BMC Public Health 17, 583. 
• Just, D. R. and C.R. Payne (2009), ‘Obesity: Can Behavioral Economics Help?’, Annals of Behavioral Medicine38(1), S47–S55. 
• OECD Health Statistics (2017). Obesity update 2017, Retrieved February 19, 2018 from www.oecd.org/els/health-systems/Obesity-Update-2017.pdf. 
• Thaler, R. and C. Sunstein (2003). ‘Libertarian Paternalism’, The American Economic Review 93(2), 175-179.

Πηγή: nudgeunitgreece.com

Αναστασία Βαρακλή

Ερευνήτρια Συμπεριφορικών Οικονομικών για
το Nudge Unit Greece

~Explaining Behavioral Economics Simply~