Εμπόδια στους πολίτες με αναπηρία κατά τη χρήση των υπηρεσιών υγείας

Εμπόδια στους πολίτες με αναπηρία κατά τη χρήση των υπηρεσιών υγείας  

 

Ομιλία του Ανδρέα Κολίσογλου*, στα πλαίσια της ημερίδας: Ισότητα στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, 18/04/2018, Θριάσιο Γενικό Νοσοκομείο Ελευσίνας.

   Στις μέρες μας ακόμη και για τους γιατρούς, η αναπηρία φαντάζει ως κάτι το τρομακτικό που σου στερεί την δυνατότητα να ζήσεις φυσιολογικά. Όλοι γνωρίζουμε περιπτώσεις όπου οι γιατροί σε προγεννητικούς ελέγχους συστήνουν την διακοπή της κυήσεως στο ενδεχόμενο το έμβρυο να παρουσιάζει κάποια αναπηρία. Γνωρίζω περίπτωση βρέφους που μετά την γέννα παρουσίασε επιπλοκές και κάποιοι γιατροί οι νοσηλευτές παρότρυναν το ζευγάρι να μην ασχοληθεί σοβαρά γιατί το νεογνό ήταν σίγουρο ότι θα πεθάνει. Γνωρίζω και περιπτώσεις που σε αποθαρρύνουν να χρησιμοποιήσεις παροχές υγείας γιατί δεν θα προσφέρουν αξιοσημείωτη αλλαγή, πχ μπορεί να πουν στον ασθενή με αναπηρία: Τι τις θέλεις τις φυσικοθεραπείες αφού δεν θα σου προσφέρουν κάτι σημαντικό στην κατάστασή σου;

    Καθοριστικό ρόλο για την πρόσβαση στις παροχές υγείας ενός ανθρώπου με αναπηρία έχει το ποσοστό αναπηρίας που θα λάβει από τις επιτροπές ΚΕΠΑ. Η βιωμένη εμπειρία έχει δείξει ότι οι γιατροί που απαρτίζουν αυτές τις επιτροπές περισσότερο με προκατάληψη προσδίδουν αυτό τα ποσοστά στους εξεταζόμενους παρά με αντικειμενικά κριτήρια. Σε κάποιες περιπτώσεις έχουν υπάρξει και αυθαίρετα κρίσεις των γιατρών ως προς τη μείωση του ποσοστού αναπηρίας, πχ αν κάποιος με κινητική αναπηρία μπορεί να σταθεί όρθιος ή αν κάποιος με νοητική αναπηρία μπορεί να πει το όνομα του στους εξεταστές.  Δεν υπάρχει επιστημονικά τεκμηριωμένο κριτήριο που να μεταβάλει το ποσοστό αναπηρίας από 0% σε 1%, από 1% σε 2%, από 49% σε 50%, από 66% σε 67%, από 79% σε 80%, από 80% σε άνω από 80% ποσοστό αναπηρίας.

   Για παράδειγμα κάποιο άτομο με αναπηρία αν κινείται με βακτηρίες, το πιθανότερο είναι όταν ζητήσει παροχή αμαξιδίου να του πουν ότι δεν μπορείς να του το καλύψει ο ασφαλιστικός φορέας, γιατί έχει τη δυνατότητα της βάδισης με βακτηρίες. Για αυτό σε πολλές περιπτώσεις, άνθρωποι με κινητική αναπηρία συστήνουν σε όσους έχουν κινητική αναπηρία να δανειστούν κάποιο αμαξίδιο όταν είναι να περάσουν από γιατρούς για να το “γράψουν”, παρά να εμφανιστούν με άλλου τύπου βοήθημα. 

   Γνωρίζω περίπτωση που ο γιατρός αρνήθηκε να γράψει αμαξίδιο λέγοντας στον χρήστη με βακτηρίες πως όταν θέλει να κάνει μεγάλες αποστάσεις μπορεί να κάτσει σε ένα παγκάκι και να ξεκουραστεί και μετά να συνεχίσει. Πόσο θα στοιχίσει σε κόπο και σε χρόνο να σταματάς να κάθεσαι και να συνεχίζεις είναι άλλο ζήτημα. Ακόμη πιο γραφειοκρατική είναι η περίπτωση που κάποιος ζητήσει ηλεκτρονικό αμαξίδιο. Για την "συνταγογράφηση" του χρειάζεται και ψυχιατρική γνωμάτευση για το κατά πόσο ο υποψήφιος αγοραστής έχει την δυνατότητα να οδηγήσει το ηλεκτρονικό αμαξίδιο.

   Ένα καινούριο κεφάλαιο που μπήκε στις επιτροπές ΚΕΠΑ, είναι αυτό που αφορά τη λειτουργικότητα. Πως είναι δυνατόν σε ένα μη λειτουργικό περιβάλλον να αξιολογήσεις τη λειτουργικότητα του ατόμου με αναπηρία;

   Ακούσαμε το αφήγημα (Από τον Αλέξανδρο Πίνο) ότι με την εξέλιξη τεχνολογίας οι συνθήκες για τους ανθρώπους με αναπηρίες θα βελτιωθούν. Έχω πολλές φορές ισχυριστεί ότι η τεχνολογία έχει μια αυτόνομη πορεία που δεν αφορά τους πολίτες με αναπηρία αλλά χρησιμοποιείται ως άλλοθι για να πλουτίζουν διάφορες πολυεθνικές που έχουν τη δυνατότητα να εξαγοράσουν το ελληνικό χρέος αλλά οι πολίτες που έχουν ανάγκη τα διάφορα τεχνολογικά προϊόντα δεν έχουν πρόσβαση σε αυτά. Στην Γαλλία για παράδειγμα κάποιος μαθητής με αναπηρία όρασης δικαιούται εκτυπωτή σε γραφή Braille και υπολογιστή που μπορεί να απεικονίσει την οθόνη στη γραφή αυτή. Στην Ελλάδα δίνονται αυτές οι παροχές;

   Η απάντηση είναι πως στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα κάλυψης από τους ασφαλιστικούς φορείς. Εδώ έχουν υπάρξει περιπτώσεις όπου άνθρωποι με αναπηρία που χρησιμοποιούν προσθετικά μέλη δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν εξελιγμένα τεχνολογικά προϊόντα γιατί το ποσοστό κάλυψης από τον ασφαλιστικό φορέα είναι πάρα πολύ μικρό. Πως μπορούμε να ελπίζουμε ότι τα τεχνολογικά προϊόντα, που έχουν απαγορευτικό κόστος, θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους ανθρώπους που τα έχουν ανάγκη;  Γνωρίζω περίπτωση ανθρώπου που έχασε κάποιο επίδομα γιατί χρησιμοποιεί προσθετικά μέλη ως σαν να εξαφανίστηκε η αναπηρία και ως σαν να μπορεί 24^h το 24 ώρο να τα χρησιμοποιεί. Γνωρίζω περίπτωση ανθρώπου που φοβάται να προχωρήσει σε επέμβαση κοχλιακού εμφυτεύματος από φόβο μην χάσει κάποιο επίδομα.

   Γνωρίζουμε όλοι τον αστροφυσικό Steven Hawking. Αν ζούσε στην Ελλάδα δεν θα είχε την δυνατότητα να έχει τόσο καλή ποιότητα ζωής, ούτε θα μπορούσε να έχει το απαραίτητο για αυτόν προσωπικό και τα κατάλληλα προϊόντα τεχνολογίας. Σύμφωνα με όλα αυτά, η προοπτική της ανάπτυξης της ανεξάρτητης διαβίωσης στην χώρα μας φαντάζει άπιαστο όνειρο.

   Θεωρούμε δεδομένο ότι ένας άνθρωπος με αναπηρία θα έχει πάντα σύνοδο σε δομές που αφορούν την υγεία και όχι μόνο. Το νοσοκομείο, όταν το επισκέπτεται κάποιος με κινητική αναπηρία, παρέχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει ο ασθενής ή ο επισκέπτης χειροκίνητο ή ηλεκτροκίνητο αμαξίδιο χωρίς να θεωρούμε δεδομένο ότι κάποιος υπάλληλος του νοσοκομείου ή κάποιος συγγενής ή φίλος θα είναι σύνοδος του ανθρώπου με αναπηρία; Ακούσαμε ότι είναι φυσιολογικό να μην υπάρχει 24 ώρες το 24h σε ένα νοσοκομείο κάποιος από το προσωπικό που θα μπορεί να κάνει διερμηνεία οποιασδήποτε μορφής και έτσι ο ασθενής με αναπηρία ακοής να ανταλλάσσει SMS ή γραπτά μηνύματα με το υπαλληλικό προσωπικό του νοσοκομείου σε τέτοιες περιπτώσεις. Με αυτή τη νοοτροπία δεν μπορούμε να ισχυριζόμαστε ότι βαδίζουμε σε συνθήκες καθολικής πρόσβασης στην υγεία που προσφέρουν μεγαλύτερη ισότητα.

   Όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι τα νοσοκομεία της χώρας είναι υποστελεχωμένα και σίγουρα μια απαίτηση για εξειδικευμένο προσωπικό που θα διευκολύνει ανθρώπους με αναπηρίες φαντάζει εξωπραγματική. Αν δεν επιμείνουμε όμως σε μια τέτοιου είδους προοπτική οι συνθήκες ανισότητας στην πρόσβαση των παροχών υγείας δεν θα αλλάξουν.

Πηγή: psykapa.gr

 

*Ο Ανδρέας Κολίσογλου γεννήθηκε το 1977 στην Αθήνα. Σπούδασε Ψυχολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και ασχολείται με το χορό και το θέατρο από το 2002, γιατί όπως πιστεύει ο ίδιος, ως Ατομο με Αναπηρία, "μέσω των παραστατικών τεχνών δίνεται η δυνατότητα στην κοινωνία να αναθεωρήσει τα στερετότυπα της γύρω από την αναπηρία". Είναι ιδρυτής της ιστοσελίδας Ψκ (Ψυχολογία στην Κοινωνία) και διατηρεί γραφείο στην Αθήνα (Πετρούπολη). Είναι αθλητής του Α.Σ. ΑμεΑ ΕΝ ΣΩΜΑΤΙ ΥΓΙΕΙ Βέροιας, και Πανελληνιονίκης στον Ακοντισμό της κατηγορίας F35.

Επικοινωνία: contact@psykapa.gr 
                     facebook.com/psykapa.gr