12η Πανελλήνια Ημέρα Σχολικού Αθλητισμού - Ευρωπαϊκή Ημέρα Σχολικού Αθλητισμού 2025

12η Πανελλήνια Ημέρα Σχολικού Αθλητισμού - Ευρωπαϊκή Ημέρα Σχολικού Αθλητισμού 2025

με κοινό σύνθημα "Κινούμαι, Ενεργώ, Δημιουργώ"

Εκδόθηκε η υπ΄αριθμ. 111770 /Δ5 εγκύκλιος του Υ.ΠΑΙ.Θ.Α. για την φετινή Πανελλήνια Ημέρα Σχολικού Αθλητισμού

Στο πλαίσιο του εορτασμού της 12ης Πανελλήνιας Ημέρας Σχολικού Αθλητισμού 2025, η οποία εναρμονίζεται, όπως κάθε χρόνο, με την Ευρωπαϊκή Ημέρα Σχολικού Αθλητισμού,  η Διεύθυνση Φυσικής Αγωγής του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού καλεί όλες τις σχολικές μονάδες της  Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, την Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 2025, να  υλοποιήσουν αθλητικές δράσεις και δραστηριότητες,  εντός ή/και εκτός του σχολικού χώρου, καθ΄ όλη τη  διάρκεια του σχολικού ωραρίου, με κοινό σύνθημα «Κινούμαι, Ενεργώ, Δημιουργώ». 

Με στόχο την ανάδειξη, εκτός των άλλων, της παιδαγωγικής αξίας του σχολικού αθλητισμού και την καλλιέργεια των αξιών και αρετών που απορρέουν από αυτόν, προτείνεται ο φετινός  εορτασμός να αφιερωθεί στη σύνδεση του σχολικού αθλητισμού με την έννοια του «ενεργού πολίτη», υιοθετώντας μια ολιστική προσέγγιση που εναρμονίζεται με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, δεδομένου ότι ο αθλητισμός, πέρα από τη φυσική άσκηση/δραστηριότητα για τη θωράκιση της υγείας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, αποτελεί ισχυρό εργαλείο για την ανάπτυξη δεξιοτήτων, την κοινωνική σύνδεση και την ενεργό συμμετοχή στον δημόσιο βίο.  

Ειδικότερα, η επιλογή της σύνδεσης του σχολικού αθλητισμού με την έννοια του «ενεργού πολίτη» αποσκοπεί ιδίως:  

• στην κατανόηση της συνάφειας του σχολικού αθλητισμού και της πολιτειότητας, ώστε να γίνει αντιληπτό ότι οι αξίες του αθλητισμού, όπως η συνεργασία, το «ευ αγωνίζεσθαι», η αλληλεγγύη και ο σεβασμός «του άλλου» αποτελούν θεμέλιες αρχές για τη διαμόρφωση του «ενεργού πολίτη» (ΣΒΑ 4: Ποιοτική Εκπαίδευση, ΣΒΑ 16: Ειρήνη, Δικαιοσύνη και Ισχυροί Θεσμοί), ο οποίος αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, έχει την αίσθηση του καθήκοντος και της ευθύνης, σκέφτεται κριτικά, νοιάζεται και δρα για έναν καλύτερο κόσμο, αξιοποιώντας μεταξύ άλλων και τις ευκαιρίες  που δίνει ο αθλητισμός για τη σύνδεση θεωρίας και πράξης,  

• στην προώθηση της εθελοντικής προσφοράς και την ενθάρρυνση των μαθητών/μαθητριών να συμμετάσχουν σε δράσεις εθελοντισμού με όχημα τον αθλητισμό και τη φυσική δραστηριότητα (ΣΒΑ 10: Λιγότερες Ανισότητες), δεδομένου ότι ο σχολικός αθλητισμός είναι, εκτός των άλλων, και πεδίο δράσης όπου οι μαθητές δεν ασκούν μόνο το σώμα τους, αλλά μέσα από το αθλητικό παιχνίδι και την άμιλλα αναπτύσσουν σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες,  

• στην ενδυνάμωση της κριτικής σκέψης  και την ανάπτυξη προβληματισμού, μέσω του αθλητισμού, σχετικά με κοινωνικά ζητήματα, όπως η ισότητα, η προστασία του περιβάλλοντος και η διατήρηση της υλικής/άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς κ.ά. (ΣΒΑ 13: Δράση για το Κλίμα, ΣΒΑ 10: Λιγότερες Ανισότητες), 

• στην προσέγγιση της έννοιας της συμπερίληψης (ΣΒΑ10: «Μείωση των Ανισοτήτων» για την οικοδόμηση δίκαιων, συμπεριληπτικών και ειρηνικών κοινωνιών) μέσα από τη συνεργασία, την ομαδικότητα και την καλλιέργεια του σεβασμού και της ενσυναίσθησης. 

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω και έχοντας ως βασική επιδίωξη τη συμμετοχή ΟΛΩΝ των μαθητών/μαθητριών, ανεξάρτητα από ηλικία ή φυσικές ικανότητες και αθλητικές δεξιότητες, καθώς και των εκπαιδευτικών τους (ΟΛΩΝ των ειδικοτήτων), προτείνονται αθλητικές δράσεις και δραστηριότητες, όπως αυτές περιγράφονται παρακάτω. Ωστόσο, σημειώνεται με έμφαση ότι οι προτεινόμενες αθλητικές δράσεις/δραστηριότητες αναφέρονται ενδεικτικά και σε καμιά περίπτωση δεν περιορίζουν την ελευθερία των εκπαιδευτικών καθώς και το δικαίωμα των μαθητών/μαθητριών να επιλέξουν και να διαμορφώσουν το δικό τους πλαίσιο για τον εορτασμό της ημέρας σχολικού αθλητισμού.  

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ/ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ  

1. Μετατροπή των σχολικών χώρων άθλησης σε «Αθλητικό Πάρκο Ενεργού Πολίτη» με διάφορους  «σταθμούς» (π.χ. σταθμός "Αθλητικός Εθελοντισμός", σταθμός "Υγεία, Ευεξία για Όλους" για τη σημασία της υγιεινής διατροφής και της σωματικής άσκησης, σταθμός "Δικαιοσύνη στο Παιχνίδι"  για τη σημασία του "fair play" και την εφαρμογή του στην καθημερινή ζωή κ.ά.).  

2. Οργάνωση κοινών αθλητικών δράσεων/δραστηριοτήτων σε συνεργασία με όμορες σχολικές μονάδες ή ανταλλαγή βέλτιστων αθλητικών πρακτικών/δραστηριοτήτων με άλλες σχολικές μονάδες της χώρας ή/και του εξωτερικού. 

3. Συνδιοργάνωση διασχολικού  αθλητικού Φεστιβάλ από όμορες σχολικές μονάδες με (α) επιλογή αθλημάτων που είναι προσβάσιμα σε όλους τους μαθητές (π.χ. ατομικά αθλήματα: 100μ. τρέξιμο, άλμα εις μήκος, σκυταλοδρομία – ομαδικά αθλήματα: ποδόσφαιρο, μπάσκετ 3x3, βόλεϊ, σκυταλοδρομία, διελκυστίνδα κ.ά.), (β) πρόσκληση σε γονείς/κηδεμόνες ή/και παράγοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης για εθελοντική προσφορά σε όλες τις φάσεις σχεδιασμού και υλοποίησης των αγώνων και (γ) ειδικές καινοτόμες βραβεύσεις όπως το Βραβείο "Ευ Αγωνίζεσθαι" που μπορεί να απονεμηθεί στον μαθητή ή την ομάδα που επέδειξε το καλύτερο αθλητικό πνεύμα, σεβασμό  στους αντιπάλους και στους αθλητικούς κανόνες. Η εν λόγω διοργάνωση συνδέεται άμεσα με ποικίλους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) του ΟΗΕ, ενώ ταυτόχρονα προάγει την έννοια του «ενεργού πολίτη» μέσω της συμμετοχής και της κοινωνικής προσφοράς.  

4. Οργάνωση αθλητικών δραστηριοτήτων βασισμένες σε παραολυμπιακά αθλήματα (π.χ. αγώνες μπάσκετ ή ποδοσφαίρου ή πετοσφαίρισης κ.ά. όπου οι παίκτες,  ανεξάρτητα από τις σωματικές δυνατότητές τους, μπορούν να αγωνίζονται καθιστοί, δίνοντας έμφαση στη συνεργασία, τον συντονισμό, την ομαδικότητα και τη στρατηγική). Παράλληλα, δύναται να γίνει προβολή ντοκιμαντέρ για παραολυμπιακούς αθλητές πριν την έναρξη των αθλητικών δραστηριοτήτων  ή μετά τη λήξη τους.  

5. Τουρνουά ποδοσφαίρου/μπάσκετ/βόλεϊ (ή άλλο άθλημα) για την ευαισθητοποίηση της σχολικής  κοινότητας σε κοινωνικά/περιβαλλοντικά ζητήματα όπως η Κλιματική Αλλαγή, όπου οι μαθητές/μαθήτριες αναλαμβάνουν διαφορετικούς ρόλους πέρα από αυτόν του παίκτη (π.χ. διαιτητές, προπονητές, επόπτες γραμμών κ.ά.) και αναλαμβάνουν την πλήρη οργάνωση των αγώνων, τη δημιουργία προγράμματος και την ενημέρωση των συμμαθητών τους.  

6. «Μαραθώνιος Αλληλεγγύης» με αγώνες δρόμου ή πεζοπορίας μετά τη λήξη των οποίων γίνονται παρουσιάσεις και διεξάγεται ανοιχτός διάλογος με άξονα τον αθλητισμό και την ανάδειξη της έννοιας της αλληλεγγύης, της φιλίας, της ευγενούς άμιλλας και της συνεργασίας. 

7. «Μειώνω το οικολογικό αποτύπωμα στο σχολείο μου» μέσω του αθλητισμού, οργανώνοντας ανοιχτές συζητήσεις και δημιουργώντας  αθλητικό εξοπλισμό από ανακυκλώσιμα υλικά (π.χ. μπάλες από παλιά υφάσματα, δίχτυα από σχοινιά κ.ά.) για την προαγωγή της οικολογικής συνείδησης και της καινοτομίας. 

8. «Ο Χορός των Πολιτισμών»: οργάνωση χορευτικής εκδήλωσης όπου κάθε ομάδα παρουσιάζει παραδοσιακούς χορούς από διαφορετικές χώρες με έμφαση στα κοινά πολιτισμικά στοιχεία που ενώνουν τους λαούς, προάγοντας την έννοια της διαφορετικότητας και της συνεργασίας. 

9. «Εργαστήρι Τεχνών και Αθλητισμού» υλοποιώντας δραστηριότητες που συνδυάζουν τον αθλητισμό με την τέχνη (π.χ. δημιουργία αφίσας με μηνύματα κοινωνικού/περιβαλλοντικού και αθλητικού ενδιαφέροντος και εκτέλεση χορογραφίας εμπνευσμένη από τα μηνύματα της αφίσας). 

10. Συνδυάζοντας την έννοια αθλητισμού με τις έννοιες της συμπερίληψης και της αποδοχής της διαφορετικότητας, πριν από την υλοποίηση αθλητικών δραστηριοτήτων, διεξάγεται ανοιχτή συζήτηση για τη συνάφειά τους, δίνοντας έμφαση στο γεγονός ότι  ο αθλητισμός είναι για ΟΛΟΥΣ. 

11. Συνεργασία με σχολική μονάδα Ειδικής Αγωγής της περιοχής για διοργάνωση κοινών αθλητικών δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στην άρση στερεότυπων και προκαταλήψεων και καλλιεργούν την κριτική σκέψη και την κοινωνικοποίηση. 

12. Εισηγητική Επιτροπή Αθλητικών Δραστηριοτήτων αποτελούμενη αποκλειστικά από μαθητές/μαθήτριες, προκειμένου να εισηγηθεί στον Σύλλογο Διδασκόντων προτάσεις που αφορούν στην οργάνωση αθλητικών δραστηριοτήτων,  την επιλογή των αθλημάτων, τον προγραμματισμό των εκδηλώσεων και την επίλυση σχετικών προβλημάτων, ενθαρρύνοντας την ενεργό συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων.  

13. Διοργάνωση ημερίδας «από τους μαθητές για τους μαθητές» με θεματικό πυλώνα την αθλητική  βία και την πρόληψη της βίας στο σχολικό περιβάλλον.   

14. Ενεργοποίηση των γονέων/κηδεμόνων, στο πλαίσιο της συνεργασίας μεταξύ του σχολείου και της οικογένειας, προκειμένου να συμμετάσχουν ως εθελοντές κατά τη διάρκεια των αθλητικών εκδηλώσεων (π.χ. εθελοντική προσφορά για την προετοιμασία των χώρων, παροχή υλικών όπως μπάλες, σχοινάκια, φανέλες για τις ομάδες, νερά ή συσκευασμένα σνακ για τους συμμετέχοντες μαθητές). 

15. Επικοινωνία με την τοπική κοινότητα/Συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση για το άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία και την πολύτιμη υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας στο σχολείο. Ενδεικτικά αναφέρονται: η διάθεση δημοτικών αθλητικών χώρων για τον εορτασμό της ημέρας σχολικού αθλητισμού, η υλικοτεχνική υποστήριξη όπως η διάθεση ηχητικής εγκατάστασης, η προβολή των δραστηριοτήτων/εκδηλώσεων στα κανάλια επικοινωνίας του δήμου ή/και των τοπικών μέσων μαζικής επικοινωνίας,  διάθεση κυπέλλων/μεταλλίων, βραβείων συμμετοχής κ.ά., συμβάλλοντας στον εορταστικό χαρακτήρα της διοργάνωσης.  

16. Συνεργασία με πολιτιστικούς συλλόγους για την ανάπτυξη κοινών δράσεων, όπως η διοργάνωση ανοιχτών χορευτικών εκδηλώσεων για τη γειτονιά μας/τους συμπολίτες μας, για τους εργαζόμενους σε μια επιχείρηση/εταιρεία της περιοχής κ.τ.λ., μετατρέποντας το σχολείο σε έναν πυρήνα δράσης για την τοπική κοινότητα. 

17. Εμπλοκή με αθλητικούς συλλόγους που μπορούν να προσφέρουν τεχνογνωσία και να δημιουργηθούν γέφυρες μεταξύ του σχολικού και εξωχοσχολικού αθλητισμού.  

18. Αναζήτηση εθελοντικής βοήθειας από φορείς/οργανώσεις (π.χ. το Σώμα Εθελοντών Σαμαρειτών του Ερυθρού Σταυρού) για την επιτυχή έκβαση των αθλητικών εκδηλώσεων και την ανάδειξη του αθλητισμού σε εργαλείο κοινωνικής σύνδεσης και ενεργούς συμμετοχής. 

19. «Ταξίδι στον χρόνο: η ιστορία του αθλητισμού μέσα από βιβλία». Αξιοποίηση της σχολικής βιβλιοθήκης ως πηγή γνώσης, αναζητώντας, επιλέγοντας και παρουσιάζοντας σημαντικές πληροφορίες που αφορούν στην ιστορική πορεία του αθλητισμού με θεματικούς άξονες όπως «οι αρχαίοι ολυμπιακοί αγώνες και η σημασία τους», «η ιστορία ενός σύγχρονου αθλήματος» (π.χ. μπάσκετ 3Χ3, υδατοσφαίριση, αντισφαίριση, αντιπτέριση κ.ά.), «η πορεία ενός Έλληνα Ολυμπιονίκη» κτλ.   

20. Διερεύνηση ιστορικών και άλλων πηγών για τη γνωριμία με τον Ιωάννη Φωκιανό.  Ένας “ενεργός πολίτης” που γεννήθηκε πριν από 180 χρόνια και χάραξε με τη δράση του την πορεία του αθλητισμού μέχρι σήμερα. Ανάπτυξη ερευνητικών εργασιών από μαθητές/μαθήτριες και εμπλουτισμό της σχολικής βιβλιοθήκης με δημιουργία θεματικού ψηφιακού φακέλου ο οποίος θα περιλαμβάνει πολυτροπικά κείμενα  για τον  Ιωάννη Φωκιανό και τη σημαίνουσα αξία της κοινωνικής προσφοράς του στην εκπαίδευση και τον αθλητισμό.   

21. «Πράσινες» αθλητικές δραστηριότητες που υλοποιούνται σε εξωτερικούς χώρους, όπως το περπάτημα, η πεζοπορία, το τρέξιμο στο πάρκο κ.ά., αξιοποιώντας το φυσικό και το ανθρωπογενές  περιβάλλον και τα οφέλη που αυτά προσφέρουν στην υγεία και την ψυχική ευεξία, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην αύξηση της ευαισθητοποίησης/συνειδητοποίησης των ζητημάτων που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος και την βιωσιμότητά του. 

Επισημάνσεις: 

α. Σε περίπτωση αδυναμίας εορτασμού του σχολικού αθλητισμού κατά τη συγκεκριμένη ημέρα, με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων, η διοργάνωση αθλητικών δράσεων/δραστηριοτήτων δύναται να μεταφερθεί σε άλλη ημέρα. 

β. Οι Διευθυντές/Διευθύντριες και οι Προϊστάμενοι/Προϊστάμενες των σχολικών μονάδων επιδιώκουν την  εμπλοκή και δραστηριοποίηση ΟΛΩΝ των μαθητών/μαθητριών καθώς και ΟΛΩΝ των εκπαιδευτικών των Συλλόγων Διδασκόντων, η ενεργός συμμετοχή των οποίων μπορεί, εκτός των άλλων, να συμβάλλει αποτελεσματικά στον σχεδιασμό, την οργάνωση και διεξαγωγή των σχολικών αθλητικών δράσεων και δραστηριοτήτων. 

ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ/ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ  

Α. Κεντρική εκδήλωση του Υ.ΠΑΙ.Θ.Α.  

Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 180 χρόνων από τη γέννηση του Ιωάννη Φωκιανού, η Διεύθυνση 

Φυσικής Αγωγής σε συνεργασία με την Εφορεία Διοίκησης του Εθνικού Γυμναστηρίου Αθηνών «Ι. Φωκιανός» συνδιοργανώνουν την Κεντρική Εκδήλωση του Υ.ΠΑΙ.Θ.Α., η οποία θα λάβει χώρα στις αθλητικές εγκαταστάσεις του ανωτέρω Γυμναστηρίου, την Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 2025 και θα περιλαμβάνει αθλητικές δραστηριότητες, βραβεύσεις αθλητών, ομιλίες και παρουσιάσεις, προς τιμή του Ιωάννη Φωκιανού, ο οποίος υπήρξε εμβληματική προσωπικότητα του ελληνικού αθλητισμού και πρότυπο «ενεργού πολίτη», λόγω της σημαντικής κοινωνικής προσφοράς του στον δημόσιο βίο, του ήθους, της ευρείας επιστημονικής παιδείας του καθώς και της στοχευμένης και ακαταπόνητης δράσης του στο πεδίο του αθλητισμού.   

Β. Πανελλαδική Σχολική Σκυταλοδρομία «Τρέχω για την ΕΙΡΗΝΗ»  

Συνεχίζοντας για τρίτη χρονιά την επιτυχημένη διοργάνωση και διεξαγωγή της Πανελλαδικής Σχολικής Σκυταλοδρομίας, η Διεύθυνση Φυσικής Αγωγής σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού (Γ.Γ.Α.) του ΥΠΑΙΘΑ, την Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή και την Εθνική Ολυμπιακή Ακαδημία, προτείνουν σε όλες τις σχολικές μονάδες της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να ενθαρρύνουν και να υποστηρίξουν με κάθε τρόπο την ενεργό συμμετοχή των μαθητών και μαθητριών τους στην 3η Πανελλαδική Σχολική Σκυταλοδρομία, υιοθετώντας το κοινό σύνθημα «Τρέχω για την ΕΙΡΗΝΗ». Η εν λόγω Σκυταλοδρομία θα διεξαχθεί κατά τη χρονική περίοδο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Αθλητισμού 2025, ήτοι από 23 έως 30 Σεπτεμβρίου 2025 και αποτελεί μέρος των αθλητικών δράσεων που υλοποιούνται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος “BEACTIVE” της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού. 

Παρακαλούνται οι Διευθυντές/Διευθύντριες και οι Προϊστάμενοι/Προϊστάμενες των σχολικών μονάδων να ενημερώσουν άμεσα τους/τις εκπαιδευτικούς σχετικά με τα διαλαμβανόμενα της παρούσας και να συμβάλουν με κάθε τρόπο και μέσο στην επιτυχή διοργάνωση και διεξαγωγή των αθλητικών δράσεων/ δραστηριοτήτων για τον εορτασμό της Πανελλήνιας/Ευρωπαϊκής Ημέρας Σχολικού Αθλητισμού 2025.  

 Η παρούσα εγκύκλιος βρίσκεται στην ιστοσελίδα του Υ.ΠΑΙ.Θ.Α.: https://www.minedu.gov.gr/nea