ΑμεΑ και Αθλητικό Άγχος

 ΑμεΑ και Αθλητικό Άγχος

 

Γιατί ένας αθλητής/τρια ενώ τεχνικά είναι έτοιμος, η απόδοση του στους αγώνες έχει πολύ μεγάλη απόκλιση από την απόδοση τους στην προπόνηση; Η απάντηση είναι το άγχος.

• Πως μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε με σκοπό να το εξαλείψουμε από το μυαλό του αθλητή/τριας; 
• Το άγχος του αθλητή είναι το ίδιο με το άγχος της αθλήτριας;

 

*Γράφει Πολυχρόνης Πολίτσης

Πριν απαντήσω στα παραπάνω ερωτήματα θα ήθελα να κάνω μια διευκρίνιση: Έχουμε το άγχος που πηγάζει μέσα από τον φόβο  μιας ασθένειας (έχει να κάνει με την επιβίωση του ατόμου)  και έχουμε το άγχος  που πηγάζει μέσα από την επιτυχία ή την  αποτυχία  ενός επιτεύξιμου  στόχου (έχει να κάνει με την  ανάδειξη του ατόμου μέσα στο κοινωνικό σύνολο).

   Αν λάβουμε υπόψιν τις κοινωνικές θεωρίες τότε είμαστε σε θέση να συμπεράνουμε ότι το άγχος που πηγάζει μέσα από το φόβο, καθώς και το άγχος που πηγάζει μέσα από τους επιτεύξιμους στόχους που ορίζει το άτομο έχουν ένα κοινό παρονομαστή: την καλή ποιότητα ζωής (σωματική, πνευματική, κοινωνικά αναγνωρίσιμη). Το άγχος του αθλητή πιστεύω ότι είναι το ίδιο με το άγχος της αθλήτριας με μια μόνο διαφορά η οποία έχει να κάνει με την κοινωνική θέση των δυο φύλων που στην πραγματικότητα στις μέρες μας ενώ μιλάμε για ισότητα αυτή δεν ισχύει, με αποτέλεσμα ο βαθμός άγχους των δυο φύλων να έχει άλλα μεγέθη, τα οποία όμως πηγάζουν από τον ίδιο παρονομαστή, οπότε η όποια λύση βρεθεί θα αντιμετωπίζει και τις δυο περιπτώσεις.

   Για να μπορέσουμε να εξαλείψουμε το άγχος από το μυαλό του αθλητή/τριας, προτείνω να αντικαταστήσουμε τον όρο φόβο με έναν νέο όρο, την προσδοκία, οπότε μπορούμε να δημιουργήσουμε μια  σχέση ανάμεσα στο άγχος και την προσδοκία.

Έτσι όπως και στην ζωή οι προσδοκίες για μια καλή ζωή μπορούν να παράγουν άγχος έτσι και στο αθλητισμό οι προσδοκίες για επιτυχίες μπορούν να παράγουν και αυτές άγχος. Αν το άτομο κυριεύεται και από τις δυο ομάδες προσδοκίας τότε το πρόβλημα που δημιουργείται είναι διπλό και πολύπλοκο.

Γιατί είναι πολύπλοκο; Γιατί όπως αναφερθήκαμε παραπάνω το άγχος που πηγάζει από το φόβο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί πάντα και άμεσα, καθώς έχει να κάνει με την σωματική και πνευματική υγεία του ατόμου. Εδώ θέλω να αναφερθώ σε ένα παράδειγμα για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε την πολυπλοκότητα του προβλήματος:

Έχουμε έναν αθλητή/τρια ΑμεΑ:  Το άτομο αυτό δεν έχει πλήρη αποκατασταθεί ψυχολογικά (δεν έχει αποδεχτεί την αναπηρία του σε σχέση με το κοινωνικό περίγυρο, καθώς και οι κοινωνία όπου ζει το άτομο δεν έχει δεχτεί την αναπηρία σε βαθμό που τον κάνει να νιώθει τον ίδιο ασφαλή όπως ένα κανονικό άτομο). Είναι πρώτος στην χώρα του στο άθλημα που κάνει και παίρνει μέρος σε πανευρωπαϊκούς αγώνες με την εθνική ομάδα. Εκεί έχει να αντιμετωπίσει αντίστοιχους αθλητές-αθλήτριες άλλων χωρών με αντίστοιχες αναπηρίες. Να θυμίσω το άγχος του φόβου δεν το έχει αντιμετωπίσει πλήρως στην χώρα του, αντιθέτως μέσο της επιτυχίας του (1η θέση στο άθλημα του) στη χώρα του,  τον έχει ξεχάσει.

Μέχρι εδώ έχουμε ένα άτομο που δεν πιστεύει ότι έχει κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα μέχρι την στιγμή που να  γεννηθεί το άγχος της προσδοκίας, που όπως αναφερθήκαμε παραπάνω, αυτό το άγχος έχει δυο πυλώνες: α) φόβου β) στόχου

 

 

Σε συνδυασμό αυτόν των πυλώνων όταν το άτομο θα προσπαθεί μέσω της προπόνησης και της αγωνιστικής εμπειρίας να νικήσει το αγωνιστικό άγχος  δηλ. το άγχος της προσδοκίας, δε θα καταφέρει ποτέ να το αντιμετωπίσει πλήρως, καθώς θα πέφτει σε ένα φαύλο κύκλο που θα έχει δημιουργηθεί από τα δυο άγχη (φόβου - στόχου) 

 

Πιστεύω ότι η λύση του προβλήματος έχει να κάνει με την λύση σε ένα βαθμό του πρώτου πυλώνα (άγχος φόβου).

Καθώς ύστερα ο δεύτερος πυλώνας (άγχος στόχου) είναι θέμα χρόνου να αντιμετωπιστεί μέσο της αθλητικής εμπειρίας.

Εδώ όμως γεννιέται ένα νέο ερώτημα: ο αθλητισμός είναι ένα μέσο επανένταξης για αυτά τα άτομα και η Πολιτεία το χρησιμοποιεί ως εργαλείο. Είναι το σωστό εργαλείο;

Πρέπει να γίνεται αυτό αφού υπάρχει ο κίνδυνος τα άτομα αυτά άμεσα κατά τη διάρκεια τις επανένταξης να μεταπηδήσουν στο αγωνιστικό κομμάτι (πρωταθλητισμός) και τότε να δημιουργηθεί ο παραπάνω φαύλος κύκλος που στο τέλος δεν θα προσφέρει την αποδοχή της αναπηρίας από το ίδιο το άτομο και στην συνέχεια από την ίδια την κοινωνία; 

 

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα: 

Ο Πολυχρόνης Πολίτσης είναι Ψυχολόγος, Πτυχιούχος του Παντείου Πανεπιστημίου και Προπονητής Επιτραπέζιας Αντισφαίρισης. Ως αθλητής με αναπηρία συμμετείχε στους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004. Κατάγεται από τη Χίο, αλλά ζει και εργάζεται μόνιμα στην Κεφαλλονιά ως προπονητής του ΑΣΕΑ Κεφαλλονιάς, ενώ παράλληλα είναι Ομοσπονδιακός Προπονητής της ΕΑΟμ-Αμεα.