Σύνδεση Παχυσαρκίας και Δείκτη Νοημοσύνης

Σύνδεση Παχυσαρκίας και Δείκτη Νοημοσύνης

 

   Δύο δισεκατομμύρια άτομα παγκοσμίως (2.000.000.000!!), είναι υπέρβαρα και παχύσαρκα, δηλαδή έχουν Δείκτη Μάζας Σώματος άνω του 25. Η Επιστήμη έχει τεκμηριώσει επαρκώς τη σχέση της παχυσαρκίας με διάφορες χρόνιες παθήσεις, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο Σακχαρώδης Διαβήτης και κάποιες μορφές καρκίνου. Ενδιαφέρον ωστόσο προκαλούν τα στοιχεία που τεκμηριώνουν σχέση σωματικού βάρους και δομής και λειτουργίας του εγκεφάλου.

   Πολλές μελέτες έχουν αναδείξει τη σημαντική σχέση μεταξύ του υπερβολικού σωματικού βάρους και του χαμηλού δείκτη νοημοσύνης (δείκτης IQ), αλλά χωρίς να είναι ξεκάθαρο για μεγάλο χρονικό διάστημα η αιτία αυτής της σχέσης.

Μήπως το υπερβολικό σωματικό βάρος προκαλεί την εξασθένηση των πνευματικών ικανοτήτων; Μήπως τα άτομα με πιο χαμηλό δείκτη IQ έχουν την τάση να γίνονται υπέρβαροι;

   Αν και κάποιες μελέτες στο παρελθόν συμπέραναν ότι η παχυσαρκία προκαλεί πτώση του δείκτη IQ, πρόσφατες και προοπτικά ευρύτερες γεωγραφικά μελέτες κατέληξαν ότι αυτό δεν είναι σωστό. Αντίθετα, το χαμηλό IQ αποτελεί έναν από τους παράγοντες κινδύνου της παχυσαρκίας. Με απλά λόγια, τα άτομα με πιο χαμηλό δείκτη νοημοσύνης κινδυνεύουν περισσότερο από παχυσαρκία.

   Ανασκόπηση στοιχείων από 26 μελέτες που δημοσιεύθηκε πριν λίγα χρόνια, συμπέρανε ότι υπάρχει ισχυρή σχέση, μεταξύ του πιο χαμηλού δείκτη IQ στην παιδική ηλικία και στην ανάπτυξη παχυσαρκίας στην ενήλικη ζωή.

   Μια από αυτές, στη Σουηδία, εξέτασε και αξιολόγησε τον δείκτη IQ, σε 5.286 άνδρες, ηλικίας από 18 έως και 40 ετών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ξεκάθαρα ότι τα άτομα με πιο χαμηλό IQ είχαν πιο υψηλό Δείκτη Μάζας Σώματος.

    Μια άλλη μελέτη, στη Νέα Ζηλανδία, μέτρησε τον δείκτη IQ, σε 913 άτομα ηλικίας 3, 7, 9, 11 και 38 ετών. Και εδώ φάνηκε ότι ο πιο χαμηλός δείκτης IQ στην παιδική ηλικία οδηγεί σε παχυσαρκία. Τα άτομα με πιο χαμηλό δείκτη IQ στην ηλικία των 38 ετών ήταν περισσότερο παχύσαρκα από εκείνα με υψηλότερο δείκτη IQ.

    Στη Μεγάλη Βρετανία, περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι συμμετείχαν σε μελέτη, για τουλάχιστον 50 χρόνια. Μετρήθηκε ο δείκτης IQ, στις ηλικίες των 7, 11 και 16. Στην ηλικία των 51 μετρήθηκε ο ΔΜΣ. Τα αποτελέσματα έδειξαν, αναμφίβολα, ότι ο δείκτης IQ στα 7 έτη μπορεί να προβλέψει υψηλότερο ΔΜΣ στα 51 έτη. Κι ακόμη ότι ο ΔΜΣ αυξάνεται ταχύτερα μετά την ηλικία των 16, ανάμεσα στα άτομα με πιο χαμηλό δείκτη IQ.

  

 

Η παχυσαρκία οδηγεί σε ταχύτερη γήρανση του εγκεφάλου

   Κατά τη φυσική διαδικασία γήρανσης, ο εγκέφαλός μας αλλάζει. Καθώς μεγαλώνουμε, ο εγκέφαλος χάνει λευκή ουσία (ουσία που ελέγχει τα σήματα που αποστέλλουν οι νευρώνες, συντονίζοντας την ομαλή συνεργασία των εγκεφαλικών περιοχών) και συρρικνώνεται.

Όμως, ο ρυθμός της διαδικασίας γήρανσης δεν είναι ίδιος σε κάθε άτομο. Εξατομικευμένοι παράγοντες οδηγούν σε πιο γρήγορες ή αργότερες αλλαγές, που σχετίζονται με την ηλικία. Ένας από αυτούς τους παράγοντες που επηρεάζει τη δομή του εγκεφάλου είναι το υπερβολικό σωματικό βάρος, το οποίο μεταβάλλει τη φυσιολογική διαδικασία γήρανσης, επιταχύνοντάς την.

    Μελέτη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, στη δομή του εγκεφάλου 473 ατόμων, έδειξε ότι οι παχύσαρκοι έχουν λιγότερη λευκή ουσία στον εγκέφαλό τους, σε σύγκριση με τα άτομα φυσιολογικού βάρους. Τα δεδομένα αναφέρουν ότι ο εγκέφαλος των παχύσαρκων ατόμων φαίνεται να είναι, έως και 10 χρόνια, ανατομικά πιο γηραιός, σε σύγκριση με τους εγκεφάλους των ατόμων με φυσιολογικό βάρος.

Η παχυσαρκία αλλάζει τον τρόπο που αισθανόμαστε τον κόσμο

    Τέλος, εκτός από τις δομικές αλλαγές, η παχυσαρκία αλλάζει τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου και τις γνωστικές μας, εν γένει, λειτουργίες. Η ντοπαμίνη είναι ένας από τους νευροδιαβιβαστές που καθορίζει το κύκλωμα ανταμοιβής και ικανοποίησης. Μελέτη κατέληξε ότι τα άτομα με πιο υψηλό ΔΜΣ έχουν πιο χαμηλή συγκέντρωση διαθέσιμων υποδοχέων ντοπαμίνης, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη ευχαρίστησης από την κατανάλωση φυσιολογικών μερίδων φαγητού και στην «ανάγκη» να φάμε περισσότερο για να ικανοποιηθούμε.

Πηγή: iform.gr