Ο ρόλος του γονέα σε σχέση με τον αθλητή

Ο ρόλος του γονέα σε σχέση με τον αθλητή

Παπουτσή Μαρία M. Sc's *

Αθλητική Ψυχολόγος / Παιδοψυχολόγος

 

      Ο αθλητισμός έχει αναδειχθεί ως ίσως η ταχύτερα αναπτυσσόμενη βιομηχανία στον κόσμο κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών. Έχουμε δει τον ενθουσιασμό που δημιουργείται από εξαιρετικές επιδόσεις αθλητών καθώς και τον αντίκτυπο που αυτές έχουν σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας. Οι γονείς, ο προπονητής, το σχολικό περιβάλλον και κατά περίπτωση οι συναθλητές μπορούν να αποτελέσουν σημαντικούς παράγοντες για την πορεία ενός αθλητή, και αυτός είναι και ο λόγος που τις τελευταίες δεκαετίες γίνονται μελέτες σχετικά με την αλληλεπίδραση μεταξύ τους και τα αποτελέσματα που πιθανόν μπορεί να έχουν στον αθλητή, την επίδοση του και την εξέλιξή του. 

      Ενώ στο παρελθόν οι γονείς είχαν μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την ενασχόληση των παιδιών τους με τον αθλητισμό, σήμερα έχουμε το σχολείο ως το κύριο και συχνά πρώτο περιβάλλον κατά το οποίο τα περισσότερα παιδιά έχουν την πρώτη τους εμπειρία με τον αθλητισμό. Επίσης τα σχολεία σχετίζονται πλέον όλο και περισσότερο με την συμμετοχή των μαθητών σε αγώνες. Παρόλα αυτά, οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί είναι λιγότερο πρόθυμοι στο να παραμείνουν με τους μαθητές μετά το τέλος της σχολικής ημέρας και να συζητήσουν μαζί τους σχετικά με την όποια ανάμειξη των μαθητών στα σπορ. Η έλλειψη ενθουσιασμού για τον αθλητισμό έχει επηρεάσει αρνητικά τη διαδικασία ανάπτυξής του και αποδυναμώνει τη συνολική αθλητική δομή της κοινωνίας. 

        Η πιο ουσιαστική ανάμειξη των παιδιών σε αθλήματα γίνεται σε καλά οργανωμένες ομάδες οι οποίες έχουν στόχους και συμμετέχουν σε αγώνες. Για πολλά παιδιά, πάρα την πολλή καλή αθλητική τους κατάρτιση, το σενάριο του να οδηγηθούν σε εξουθένωση, τόσο σωματική όσο και ψυχική εξαιτίας της πίεση από τους γονείς και τους προπονητές με αποτέλεσμα συχνά να εγκαταλείψουν το άθλημα είναι πολύ πιθανό. Όταν τα παιδιά εγκαταλείπουν τον αθλητισμό, έχουν την τάση να μην επιστρέψουν στην ενήλικη ζωή σε αυτόν και ακόμη λιγότερο πιθανό να ασκούνται συστηματικά. Η συμμετοχή στον αθλητισμό επιτρέπει στα παιδιά να αναπτύξουν δεξιότητες καθ όλη τη διάρκεια της ζωής τους όπως την εκμάθηση του πώς να είσαι μέλος μιας ομάδας, την ανάπτυξη του ευ αγωνίζεσθε, την έννοια της ήττας και πώς να συνεχίζεις μετά από αυτήν, την ανθεκτικότητα, την συνεργασία, τον διαμοιρασμό των ρόλων, καθώς και την αξία της συμμετοχής και όχι του αποτελέσματος. 
      Ένας από τους μεγαλύτερους λόγους για συγκρούσεις στις σχέσεις είναι οι ανεκπλήρωτες προσδοκίες. Και στον αθλητισμό ισχύει ακριβώς το ίδιο. Οι γονείς περιμένουν συχνά από τα παιδιά τους να πετύχουν πράγματα που μπορεί να μην είναι έτοιμα ή ικανά ακόμη να πραγματοποιήσουν. Ως γονείς ελπίζουμε τα καλύτερα για τα παιδιά μας, ωστόσο θα πρέπει να εκφράσουμε την πίστη μας σε αυτά και να τα αντιμετωπίζουμε όλα με μια θετική προοπτική. Μερικές φορές όμως οι ελπίδες και οι προσδοκίες είναι τόσο υψηλές σε βαθμό που δεν είναι πλέον ρεαλιστικές. Και τότε είναι που προκύπτει απογοήτευση μεταξύ γονέα και αθλητή. 
       Οι γονείς επιθυμούν από το παιδί να εργάζεται πάντα σκληρά και να δίνει τον καλύτερο εαυτό του. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι το παιδί δεν θα είναι πάντα σε θέση να δώσει το 100%. Θα είναι κουρασμένο ή πιθανόν απογοητευμένο ή μπορεί απλά να έχει μια κακή ημέρα. Οι γονείς επίσης περιμένουν από το παιδί να δίνει όλο και περισσότερο βάρος στην προπόνησή του και να κάνει όλο και μεγαλύτερη προσπάθεια έτσι ώστε να βελτιωθεί. Αν ένας αθλητής θέλει να υπερέχει, σαφώς και θα πρέπει να πάει στο επόμενο επίπεδο δυσκολίας και προσπάθειας καθώς και πέρα από αυτό που άλλοι συμπαίκτες κάνουν. Αλλά αυτό είναι ένα συμπέρασμα στο οποίο το παιδί  θα πρέπει να φτάσει μόνο του, χωρίς να το πιέζουν οι γονείς συνεχώς. Τα παιδιά έχουν σε καθημερινή βάση να συνδυάσουν τη σχολική δραστηριότητα και τον αθλητισμό και να διατηρήσουν και τα δυο σε καλό επίπεδο. Το σχολείο όμως γίνεται όλο και πιο απαιτητικό και τα σπορ γίνονται όλο και πιο ανταγωνιστικά. Σίγουρα, τα παιδιά πρέπει να μάθουν να δουλεύουν σκληρά και να συμβαδίζουν με όλες τις ευθύνες τους, αλλά υπάρχουν φορές που θα χρειαστεί να χαλαρώσουν λίγο και να αποφορτιστούν. Βρίσκονται ακόμη σε μία φάση εκμάθησης της ζωής τους που θα τους προετοιμάσει για την ενήλικη ζωή. 

      Οι γονείς θα είναι καλό να συζητάνε με τα παιδιά τους τους λόγους για τους οποίους συμμετέχουν σε κάποιο αγώνισμα και το κατά πόσο αυτό τα ευχαριστεί έτσι ώστε να μπορέσουν να κρατήσουν το ενδιαφέρον τους στην πρώτη γραμμή. Μερικές φορές οι γονείς ξεχνάνε ότι τα περισσότερα παιδιά συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες για να διασκεδάσουν και να συνδεθούν με τους φίλους τους. Οι γονείς και τα παιδιά θα πρέπει να εργαστούν από κοινού για να κρατήσουν μια ισορροπία και μία προοπτική στο κάθε αγώνισμα. Η δυαδική σχέση αθλητή-γονέα είναι καλό να δημιουργηθεί με τις σωστές βάσεις από μικρή ηλικία, καθώς αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την εξέλιξη του αθλητή στο μέλλον. Μια υγιής δυαδική σχέση χαρακτηρίζεται από ισορροπία, συγκεκριμένους στόχους προς την σωστή κατεύθυνση και το σωστό είδος υποστήριξης για να γίνει εφικτή η επίτευξη αυτών των στόχων. Ένας υγιής αθλητής δεν είναι απλά ένας επιδέξιος αθλητής, αλλά κάποιος που είναι σε θέση να αναπτύξει τις διάφορες πτυχές του εαυτού του μέσω του αθλητισμού.

Λίγα λόγια για την συγγραφέα:

Η Μαρία Παπουτσή είναι απόφοιτη του Τμήματος Ψυχολογίας Α.Π.Θ., κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στην Αθλητική Ψυχολογία (M. Sc in Sport and Exercise Psychology - Double Degree) από το Τ.Ε.Φ.Α.Α. Π.Θ. και το Leipzig Universität καθώς επίσης και κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στην Παιδική Ψυχολογία (Μ. Sc. in Children Psychology) από το University of Central Lancashire. Επίσης έχει εξειδικυτεί και στην Ιατρική Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ειδικεύεται στις διατροφικές διαταραχές καθώς και σε θέματα αυτοπεποίθησης και επιθετικότητας. Έχει συνεργαστεί ως αθλητική ψυχολόγος με τον Αθλητικό Σύλλογο Τυφλών Ήφαιστος στα αθλήματα του goalball, του στίβου και της ποδηλασίας. Έχει επίσης συνεργαστεί με σχολές κλασσικού χορού, ακαδημίες ποδοσφαίρου, μπάσκετ και κολύμβησης. Διατηρεί γραφείο ψυχολόγου στην Αθήνα και παράλληλα διεξάγει ομαδικές συνεδρίες στον Πανελλήνιο Σύλλογο Ευαισθητοποίησης Μυικής Δυστροφίας Duchenne/Becke. Ασχολείται με αθλητές τόσο σε ατομικό όσο και σε ομαδικό επίπεδο για προετοιμασία αγώνων καθώς και με την εκπαίδευση προπονητών σε θέματα διατροφής και ψυχολογίας.

 

Contact:

Τηλ: +30 6988029584

Email: askisis@hotmail.com